İkinci Meşrutiyet Döneminde Köycülük ve Toprak Meselesine Dair İktisadi ve Hukuki Bir Değerlendirme

Özet

1908-1918 arasını kapsayan II. Meşrutiyet dönemi, Osmanlı iktisadi ve sosyal hayatında reformist adımların atıldığı bir dönem olmuştur. Dönemin hakim siyasal partisi olan İttihat ve Terakki, içinde bulunduğu toplumun köylü ve toprak meselesine ilişkin reformist bir üslup geliştirmiştir. İttihatçılar, topraksız veya az topraklı köylüye toprak dağıtılması, ucuz kredi temini, aşar vergisinin kaldırılması veya aşar tahsil usulünün iyileştirilmesi gibi siyasi vaatlerde bulunmuşlardır. İktidara gelmeden evvel küçük köylülüğü savunan bir siyasi söylem benimsemiş olsa da İttihat ve Terakki, kuşkuya yer vermeyecek biçimde Müslüman-Türk burjuvazisinin sınıfsal çıkarlarını savunan bir siyasal partidir. İktidara geldikten sonra hakim sınıfların etkisine girerek söylemde popülist pratikte büyük toprak sahiplerinden yana bir tarım politikası benimsemiştir. 1913 yılından itibaren yürürlüğe giren muvakkat kanunlarla da toprak hukukunu, büyük ve modern tarımla uğraşan çiftçiler lehine yeniden formüle etmiştir. Bu çalışmanın amacı, İttihat ve Terakki’nin köylü politikasının iktisadi ve toplumsal etkilerini süreklilik ve kopuşlarıyla birlikte analiz etmektir.