Türkiye’de Hisse Senedi Fiyatlarının Faiz Oranı Ve Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi
Özet
Sermaye piyasalarında fon arz ve talep eden yatırımcıların en çok ilgi gösterdiği piyasa hisse senetleri piyasalarıdır. Hisse senetlerinin birçok risk faktörünün etkisi altında olması, yatırımcıların bu piyasalara yatırım yapmalarında söz konusu faktörleri dikkatle izlemesi gereğini ortaya çıkarmıştır. Bu çalışmayla, hisse senetleri üzerindeki en önemli risk faktörü olan faiz oranlarındaki değişimlerin iktisadi büyümeye olan etkileri incelenmiştir. Borsa ve faiz oranı, bir ülkedeki ekonomik büyümenin iki önemli faktörüdür. Yatırımcılar ve politika yapıcılar faiz oranının borsa üzerindeki etkisine bakarak; para politikasını, risk yönetim uygulamalarını, finansal varlık değerlemelerini ve hükümet uygulamalarını izleme imkânı bulurlar. Ekonomik büyüme ile doğrudan ilişkili olan faiz oranı, belli bir zaman sürecinde kullanılan para için ödenen ücret olarak tanımlanabilir. Borçlu açısından faiz oranı, borçlanılan paranın maliyetidir. Borç verenin açısından ise, borç verilen paranın ücretidir. Çalışmanın amacı, hisse senedi fiyatlarının makroekonomik değişkenlerle ilişkisidir. Ekonomik ve piyasa şartlarına göre oluşan faktörlerle hisse senedi fiyatlarını açıklamak yeterli olmayabilir. Psikolojik davranışların etkisi ile, piyasa koşullarında hiçbir değişiklik olmadığı halde hisse senedi fiyatları çok büyük dalgalanmalar gösterebilmektedir
##plugins.generic.paperbuzz.metrics##
Referanslar
Abel, A.B; Bernanke, BS; Croushore, D. (2011). Macroeconomics. Seventh Edition. Addison-Wesley Publishing Company.
Abdulnasser Hatemi-J, (2008), Tests for cointegration with two unknown regime shifts with an application to financial market integration, Empirical Economics, 2008, vol. 35, issue 3, 497-505. DOI: https://doi.org/10.1007/s00181-007-0175-9
Alper, C.E., Aruoba S. Borağan, (2001). Makroekonomik Verilerin Mevsimsellikten Arındırılması: Türkiye’deki Uygulamalı Araştırmacılara Dikkat Notu. econweb.umd.edu/~ webspace/aruoba/research/.../Alper_Aruoba_2001_Turkish.pdf.
Aras, G. ve A. Müslümov (2002), "Sermaye Piyasası Gelişmesi ve Ekonomik Büyüme Arasında Nedensellik İlişkisi: OECD Ülkeleri Örneği", İktisat İşletme ve Finans, 17(198), 90-100. DOI: https://doi.org/10.3848/iif.2002.198.8000
Arestis,P., Demetriades, P. O. ve K. B. Luintel (2001), "Financial Development and Economic Growth: The Role of Stock Markets", Journal of Money, Credit and Banking, 33(1), 16-41. DOI: https://doi.org/10.2307/2673870
Ataç, B. (1999). Maliye Politikası GeliŞimi, Amaçları, Araçları ve Uygulama Sorunları. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Aydemir O. (2008), "Hisse Senedi Getirileri Ve Reel Sektör Arasındaki İlişki: Ampirik Bir Çalışma", Afyon Kocatepe Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi 10(2), 37-55.
Beck, T. ve R. Levine, (2004), "Stock markets, banks, and growth: Panel evidence", Journal of Banking & Finance, 28(3), 423-442. DOI: https://doi.org/10.1016/S0378-4266(02)00408-9
Bulut, E. (2007). Makro İktisat-Para-Banka-Türkiye Ekonomisi. Ankara: Martı Kitabevi.
Calderon, Liu, “The Direction of Causality Between Financial Development and Economic Growth”, p. 321. DOI: https://doi.org/10.1016/S0304-3878(03)00079-8
Carlos Capistrán and Manuel Ramos‐francia, (2009), Inflatıon Dynamıcs In Latın Amerıca, Contemporary Economic Policy, vol. 27, issue 3, 349-362. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1465-7287.2008.00128.x
Cooray, A. (2010), "Do stock markets lead to economic growth?", Journal of Policy Modeling, 32, 448-460. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jpolmod.2010.05.001
Demetriades, Hussein, “Does Financial Development Cause Economic Growth? Time-Series Evidence From 16 Countries”, p. 406.
Dıckey, D.A. ve W.A. Fuller (1981), “Distribution of the estimators for autoregressive time series with a unit root”, Econometrica, 49, 1057-72. DOI: https://doi.org/10.2307/1912517
Eğilmez, M. (2010). Makroekonomi: Türkiye'den Örneklerle. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Elmas, B.,Göçer, İ. ve H. Aksu (2011), "İMKB Performansı-Ekonomik Büyüme Oranı Arasındaki İlişki: 1998:Ç1-2010:Ç3 Dönemi", Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(2), 152-167.
Enisan, A. A. ve A. O. Olufisayo (2009), "Stock market development and economic growth: Evidence from seven sub-Sahara African countries", Journal of Economics and Business, 61, 162-171. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jeconbus.2008.05.001
Eren, A. (2011). Türkiye Ekonomisi. Bursa: Ekin Yayınevi.
Eric Zivot and Donald W. K. Andrews, (1992), Further Evidence on the Great Crash, the Oil-Price Shock, and the Unit-Root Hypothesis, Journal of Business & Economic Statistics, Vol. 10, No. 3 Jul., pp. 251-270. DOI: https://doi.org/10.1080/07350015.1992.10509904
Fama, E. F., (1981). Stock Returns, Real Activity, Inflation, and Money. American Economic Review, 71, 545–565.
Gregory, Allan W. ve Hansen Bruce E. (1996), “Residual-based tests for cointegration in models with regime shifts”, Journal of Econometrics, 70(1): 99-126. DOI: https://doi.org/10.1016/0304-4076(69)41685-7
Gjerde, O., ve Saettem F., (1999). Casual Relations among Stock Returns and Macroeconomic Variables in a Small, Open Economy. Journal of International Finance Markets Institutions and Money, 9, 61-74. DOI: https://doi.org/10.1016/S1042-4431(98)00036-5
Hashemzadeh, N., ve Taylor, P. (1988). Stock Prices, Money Supply, and Interest Rates: The Question of Causality. Applied Economics, 20(12), 1603-1611. DOI: https://doi.org/10.1080/00036848800000091
Jo-Hui Chen and Yu-Fang Huang, (2013), The Study of the Relationship between Carbon Dioxide (CO2) Emission and Economic Growth, Journal of International and Global Economic Studies, 6(2), December, 45-61.
Jose De Gregorio, Pablo E. Guidotti, “Financial Development and Economic Growth”, World Development, Vol.23, No.3, 1995, p. 433. DOI: https://doi.org/10.1016/0305-750X(94)00132-I
Kapetanios, George (2005), Unit-root testing against the alternative hypothesis of up to m structural breaks. Journal of Time Series Analysis. Vol: 26. No: 1. 123-133. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-9892.2005.00393.x
Kaplan M.(2008), "The Impact of Stock Market on Real Economic Activity: Evidence from Turkey", Journal of Applied Sciences 8(2), 374-378. DOI: https://doi.org/10.3923/jas.2008.374.378
Khalifa Al-Yousif, Yousif, 2002. "Financial development and economic growth: Another look at the evidence from developing countries," Review of Financial Economics, Elsevier, vol. 11(2), pages 131-150. DOI: https://doi.org/10.1016/S1058-3300(02)00039-3
Lee, J., Strazıcıch, M.C. (2003). Minimum Lagrange Multiplier Unit Root Test With Two Structural Breaks. The Review of Economics and Statistics, vol. 85, no.4, pp.1082-1089. DOI: https://doi.org/10.1162/003465303772815961
Marques, L. M.; Jose A. F. ve A. C. Marques (2013), "Does the stock market cause economic growth? Portuguese evidence of economic regime change", Economic Modelling, 32, 316-324. DOI: https://doi.org/10.1016/j.econmod.2013.02.015
Maki, Daiki (2012), Tests for Cointegration Allowing for an Unknown Number of Breaks. Economic Modelling, 29(5), 2011-2015. DOI: https://doi.org/10.1016/j.econmod.2012.04.022
Mok, H. M. (1993). Causality of interest rate, exchange rate and stock prices at stock market open and close in Hong Kong. Asia Pacific Journal of Management, 10(2), 123-143. DOI: https://doi.org/10.1007/BF01734274
Mukherjee, T. K., ve Naka, A. (1995). Dynamic relations between macroeconomic variables and the Japanese stock market: an application of a vector error correction model. Journal of Financial Research, 18(2), 223-237. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1475-6803.1995.tb00563.x
Nieuwerburgh, S. V., Buelens, F. ve L. Cuyvers (2006), "Stock market development and economic growth in Belgium", Explorations in Economic History, 43, 13-38. DOI: https://doi.org/10.1016/j.eeh.2005.06.002
Pekin, T. (2012). Makro Ekonomi. İzmir: Zeus Kitapevi.
Perron,P. (1989), “The Great Crash, the Oil Price Shock and the Unit Root Hypothesis ”Econometrica, vol:57, ss.1361-1401. DOI: https://doi.org/10.2307/1913712
Peter C. B. Phillips and Pierre Perron, (1988), “Testing for a Unit Root in Time Series Regression Biometrika”, Vol. 75, No. 2, Jun., pp. 335-346 DOI: https://doi.org/10.1093/biomet/75.2.335
Peter Phillips and Bruce Hansen, (1990), Statistical Inference in Instrumental Variables Regression with I(1) Processes, Review of Economic Studies, vol. 57, issue 1, 99-125. DOI: https://doi.org/10.2307/2297545
Pıçak, M. (2012). Faiz Olgusunun İktisadi Düşünce Tarihindeki Gelişimi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(1), 61-92.
Pierre Perron, (1997), Further evidence on breaking trend functions in macroeconomic variables, Journal of Econometrics, vol. 80, issue 2, 355-385 DOI: https://doi.org/10.1016/S0304-4076(97)00049-3
Robin L. Lumsdaine and David Papell, (1997), Multiple Trend Breaks And The Unit-Root Hypothesis, The Review of Economics and Statistics, vol. 79, issue 2, 212-218 DOI: https://doi.org/10.1162/003465397556791
Ross Levine, Sara Zervos, “Stock Markets, Banks and Economic Growth”, The American Economic Review, Vol.88, No.3, 1998, p. 554. DOI: https://doi.org/10.1596/1813-9450-1690
Sak, G. (1995). Public Policies Towards Financial Liberalization a General Framework and an Evaluation of the Turkish Experience in the 1980'S. Ankara: Sermaye Piyasası Kurulu.
Seyidoğlu, H. (2006).İktisat Biliminin Temelleri. İstanbul: Güzem Can Yayınları.
Şahin, A. (2011). Para Politikasının Hisse Senedi Balonu Üzerindeki Etkileri: Türkiye Üzerine Bir Uygulama. M. Çetinkaya (Editör). Küresel Ekonomik ve Finansal Kriz: Türkiye Ekseninde Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Ankara, Nobel Yayınevi.
Tarı, R; Kumcu, F.S. (2005). Türkiye’de İstikrarsız Büyümenin Analizi (1983 – 2003 Dönemi). Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 1 (9): 156-179.
TCMB (2019). https://www.tcmb.gov.tr/kurlar/kurlar_tr.html, Erişim Tarihi: 01.04.2019.
Trading Economics, (2019), https://tr.tradingeconomics.com/country-list/interest-rate?conti nent=g20, Erişim Tarihi: 08.04.2019.
Tunalı, Ç.B. (2016). Küreselleşme Sürecinde Türkiye’de Uygulanan Sanayi Politikalarının Sanayi Sektörü Üzerindeki Etkileri. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
Üstünel, B. (1997). Ekonominin Temelleri. Ankara: Alfa Yayınevi.
