Türkiyede Eğitim Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisinin Ekonometrik Analizi
Özet
Eğitim, ülkelerin ilerlemesine, refahına, ekonomik ve sosyal gelişmişlik düzeyine katkıda bulunan en önemli faktörlerden biridir. Bu nedenle eğitime yapılan harcamalar büyük önem taşır. Çalışmada Türkiye’de eğitim harcamalarının ekonomik büyüme üzerindeki etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmada eğitim harcamaları ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkiyi tespit etmek için, klasik durağanlık testleri ve çoklu yapısal kırılmalı birim kök testi uygulanmıştır. Çoklu yapısal kırılmalı eşbütünleşme testi ile eşbütünleşme ilişkisi sorgulanmış ve nedensellik analizi ile VECM varyans ayrıştırılması yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda eğitim harcamaları ve ekonomik büyüme arasında uzun dönemde istatistiki olarak anlamlı pozitif yönlü bir ilişkinin varlığı tespit edilmekle beraber, kısa dönemde bir ilişki belirlenememiştir. Ayrıca Granger Nedensellik Analizi sonucunda ekonomik büyümeden eğitim harcamalarına tek yönlü nedensellik ilişkisinin varlığı tespit edilmiştir. Çalışma eğitim harcamalarının ekonomik büyümenin önemli bir parçası olduğunu göstermiş ve eğitim politikalarını planlarken büyümeyi hızlandıracak beşeri sermaye oluşturmak için eğitim yatırımlarının artırılması gerektiğinin önemini ortaya koymuştur.
##plugins.generic.paperbuzz.metrics##
Referanslar
Afşar, Muharrem. (2009). Türkiye’de Eğitim Yatırımları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 85-98.
Akçacı, Taner. (2013). Eğitim Harcamalarının Ekonomik Büyümeye Etkisi. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(5): 65-79.
Al-Yousıf, Yousif Khalifa (2008). Education Expenditure and Economic Growth: Some Empirical Evidence from the GCC Countries. The Journal of Developing Areas, 42(1), 69-80. DOI: https://doi.org/10.1353/jda.0.0025
Alam, Shaista; Sultana, Abida; Butt, Mohammad (2010). Does Social Expenditures Promote Economic Growth? A Multivariate Panel Cointegration Analysis for Asian Countries, European Journal of Social Sciences, 14( 1).
Asterıou, Dimitrios; Agiomirgianakis, George (2001). Human Capital and Economic Growth-Time Series Evidence from Greece. Journal of Policy Modeling, Vol:23, Issue 5, ss. 481-489. DOI: https://doi.org/10.1016/S0161-8938(01)00054-0
Baldacci Emanuele; Clements, Benedict; Gupta, Sanjeev; Cui, Qiang (2008). Social Spending, Human Capital, and Growth in Developing Countries: Implications for Achieving the MDGs, IMF Working Paper, No 04/217. DOI: https://doi.org/10.5089/9781451875140.001
Barro, Robert (1991). Economic growth in a crosssection of countries, The Quarterly Journal of Economics, 106(2), 407-444. DOI: https://doi.org/10.2307/2937943
Barro, Robert. (1999). Human Capital And Growth in Cross-Country Growth Regressions, Swedish Economy Policy Review, 6(2).
Babatunde, Musibau Adetunji; Adefabi, Rasak Adetunji (2005). Long Run Relationship between Education and Economic Growth in Nigeria: Evidence from the Johansen’s Cointegration Approach. Paper presented at the Regional Conference on Education in West Africa: Constraints and Opportunities, Senegal: 1- 22.
Blankenau, William F; Simpson, Nicole; Tomljanovich, Marc (2007). Public Education Expenditures, Taxation, And Growth: Linking Data to Theory, American Economic Review, 97(2): 393-397. DOI: https://doi.org/10.1257/aer.97.2.393
Çalışkan, Şadan; Karabacak, Mustafa; Meçik, Oytun (2017). Türkiye Ekonomisinde Eğitim Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Bootstrap Toda-Yamamoto Nedensellik Testi Yaklaşımı. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:33: 45-56. DOI: https://doi.org/10.24988/deuiibf.2018331675
Doğrul, Naci; Özer, Mustafa (2009). Türkiye’de Eğitim Harcamalarının Farklı İllerin Üretim Düzeyleri Üzerine Etkileri: Panel Veri Analizi, Selçuk Üniversitesi İ.İ.B.F Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Sayı:18: 215-230.
Dahal, Madhav Prasad (2010). Higher educational enrollment, school teachers and GDP in Nepal: A causality analysis. Economic Journal of Development Economies, Vol 11&12 1-2.
Erdoğan, Seyfettin; Yıldırım, Durmuş, Çağrı (2009). Türkiye’de Eğitim-İktisadi Büyüme İlişkisi Üzerine Ekonometrik Bir İnceleme. The Journal of Knowledge Economy & Knowledge Management, Vol. IV, Fall, ss. 11-22.
Eriçok, Recep Emre; Yılancı, Veli (2013). Eğitim harcamaları ve ekonomik büyüme ilişkisi: sınır testi yaklaşımı, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 8(1), 87-101.
Ertürk, Selahattin (1975). Eğitimde Program Geliştirme. Eğitim Dergisi, Sayı 13, Ankara.
Güngör, Gonca; Göksu, Alper (2013). Türkiye’ de Eğitimin Finansmanı ve Ülkelerarası Bir Karşılaştırma, Yönetim ve Ekonomi 20(1), 59-72.
Hesapçıoğlu, Muhsin (1992). Kamu Kesiminin Eğitim Harcamalarının Analizi, Maliye Dergisi, Sayı:149.
Idrees, Alvina Sabah; Siddiqi, MuhammadWasif (2013). Does public education expenditure cause economic growth? comparison of developed and developing countries, Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences, 7 (1), 174-183.
İğdeli, A. (2019). “Ar-Ge ve Eğitim Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği”, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(3): 2517-2538. DOI: https://doi.org/10.33206/mjss.520848
Islam, Tariq Saiful; Wadud, Abdul; Islam, Qamarullah Bin Tariq (2007). Relationship Between Education and GDP Growth: A Multivariate Causality Analysis for Bangladesh, Economics Bulletin. 3(35), 1-7.
Kibritçioğlu, Aykut (1998). İktisadi Büyümenin Belirleyicileri ve Yeni Büyüme Modellerinde Beşeri Sermayenin Yeri, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt:53, No:1-4, 207-230. DOI: https://doi.org/10.1501/SBFder_0000001947
Köksel-Tan, Bilge; Merter, Mert; Özdemir, Zeynel Abidin (2010). Kamu Yatırımları ve Ekonomik Büyüme İlişkisine Bir Bakış: Türkiye 1969-2003. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(1), 25-39.
Musıla, Jacob; Belassı, Walid (2004). The Impact of Education Expenditures on Economic Growth in Uganda: Evidence from Time Series Data, The Journal of Developing Areas, 38, s.123-133. DOI: https://doi.org/10.1353/jda.2005.0015
Özsoy, Ceyda (2008). Türk Yükseköğrenim Sisteminin Durumu ve İktisadi Büyüme Performansına Katkısı, Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(2), 31.
Pamuk, Mürürvvet; Bektaş, Hakan (2014). Türkiye’de Eğitim Harcamaları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı, Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(2). 77-90.
Panos Tsakloglou, Ioannis Cholezas, (2005), Education and Inequality in Greece, IZA DP No. 1582, May, Germany. DOI: https://doi.org/10.2139/ssrn.719924
Pınar, Abuzer (2006). Maliye Politikası (1. Baskı). Ankara: Naturel Yayınları.
Sarı, Ramazan; Soytaş, Uğur (2006). Income and Education in Turkey: A Multivariate Analysis, Education Economics, 14(2), 181-196. DOI: https://doi.org/10.1080/09645290600622921
Saygılı, Şeref; Cihan Cengiz; Yavan Zafer Ali (2006). Eğitim ve Sürdürülebilir Büyüme Türkiye Deneyimi, Riskler ve Fırsatlar, TÜSİAD Büyüme Stratejileri Dizisi, No 7, İstanbul.
Schultz, Theodore William (1968). Investment in Human Capital. (ed. Mark Blaug) Economics of Education 1 Selected Readings, England, PenquinBooks Ltd.,ss. 13-33.
Selim, Sibel; Purtaş, Yunus; Uysal, Doğan (2014). G-20 Ülkelerinde Eğitim Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(2), 93-102. DOI: https://doi.org/10.17541/oeybd.19159
Solaki, Melina (2013). Relationship between education and GDP growth: A bi-variate causality analysis for Greece, International Journal of Economic Practices and Theories, 3(2), 133-139.
Tezcan, Mahmut (1996). Eğitim Sosyolojisi, 10. bs., Ankara: Feryal Matbaası.
UNESCO. (2009) Unesco World Heritage Centre-Official Site [online], United Nations, v3.0, updated 2 April 2009, http://whc.unesco.org/en/about/.
