Tarım Sektörünün Ülke Ekonomilerine Katkısı: 1995-2015 Dönemi İçin Bir Değerlendirme
Özet
Yapısal değişim sürecinde, tarım sektörünün hem Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) hem de toplam istihdam içindeki payı azalmaktadır. Tarım sektörünün payı azalırken, imalat sanayi ve hizmetler sektörünün payı giderek artmaktadır. Yaşanan bu süreç ülkelerin gelişimini göstermektedir. Ancak gelişmişlik seviyesine bakılmaksızın tarım sektörü bütün ekonomiler için önemli bir sektördür. Artan nüfusun beslenme ihtiyaçlarını karşılama, temel besin maddelerini ve diğer sektörlere girdi ve hammadde sağlama bakımından önemli bir sektördür. Bununla birlikte iklim krizi, doğal afetler ve toprak kaybı gibi faktörler tarım sektörünün önemini daha da ortaya koymaktadır. Bu amaçla çalışmada, seçilmiş bazı ülkelerde tarım sektörünün 1995-2015 döneminde ekonomi içindeki genel görünümü analiz edilmiştir. Ekonomik Kalkınma ve İş birliği Örgütü (OECD) veri tabanında yer alan ulusal girdi-çıktı tabloları kullanılarak girdi-çıktı analizi yapılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, ülkelerin gelişmişlik seviyesi artıkça, tarım sektörünün katma değeri ve istihdamı düşmektedir. Ayrıca Hollanda hariç diğer ülkelerde, tarımsal üretim genel olarak yurtiçi talebe yöneliktir. Son olarak tarım sektöründe ithal ara girdi bağımlılığın en yüksek olduğu ülkeler sırasıyla Hollanda, Güney Afrika, Fransa, İspanya, Romanya, Rusya, ABD, Japonya, Brezilya, Türkiye, Endonezya, Çin ve Hindistan’dır.
##plugins.generic.paperbuzz.metrics##
Referanslar
Ağazade, S., & Eştürk, Ö. (2019). Türkiye Tarım Sektöründe Emek Verimliliği ve İstihdam İlişkisinin İncelenmesi. Sosyal Güvenlik Dergisi, 9(2), 237-254. doi:10.32331/sgd.658626 DOI: https://doi.org/10.32331/sgd.658626
Aktaş, E. (2006). Çukurova Bölgesi'nde Pamuk Arz Duyarlılığının Tahmnini Üzerine Bir Çalışma. Tarım Ekonomisi Dergisi, 12(1), 3-8.
Aktaş, E. (2006). Küreselleşme, Yoksulluk ve Genetiği Değiştirilmiş Tarım Ürünleri. VII. National Congress of Agricultural Economics. 2, s. 614-620. Antalya: University of Akdeniz. https://mpra.ub.uni-muenchen.de/8657/ adresinden alındı
Aktaş, E., & Doğan, H. (2019). İç Ticaret Hadlerinin Tarımsal arazi Satışları Üzerine Etkisi: Çukurova Örneği. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28(2), 45-54. doi:10.35379/cusosbil.616754 DOI: https://doi.org/10.35379/cusosbil.616754
Aktaş, E., & Şahin, A. (2019). Harris-Todaro Göç Modeli: Türkiye Örneği. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28(1), 222-234.
Aktaş, E., Altıok, M., & Songur, M. (2015). Farklı Ülkelerdeki Tarımsal Destekleme Politikalarının Tarımsal Üretim Üzerine Etkisinin Karşılaştırmalı Analizi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(4), 55-71. doi:10.18037/ausbd.08912 DOI: https://doi.org/10.18037/ausbd.08912
Bingöl, Ş., & Meçik, O. (2021). Yeni Kapitalizm ve Türkiye’de Tarım Sektörünün Dönüşümü. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(1), 586-605. doi:10.32709/akusosbil.804695 DOI: https://doi.org/10.32709/akusosbil.804695
Boban, D., Radmila, T., & Valentina, M. (2020). Contribution of the Agriculture to the Economic Development of Serbia. Ekonomski Signali, 15(2), 1-14. doi:10.5937/ekonsig2002001D DOI: https://doi.org/10.5937/ekonsig2002001D
Doğan, A. (2009). Ekonomik Gelişme Sürecine Tarımın Katkısı: Türkiye Örneği. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 9(7), 365-392.
Duman, A., & Özgüzer, G. E. (2013). An input-output analysis of rising imports in Turkey. Ekonomik Yaklaşım, 23(84), 39-54. doi:10.5455/ey.34105 DOI: https://doi.org/10.5455/ey.34105
Erduman, Y., Eren, O., & Gül, S. (2019). The Evolution of Import Content of Production and Exports in Turkey: 2002-2017. Working Paper No: 19/09. Ankara: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası.
Ersoy, M., & Özsoy, M. Ş. (2017). Tarım Finansmanının Kalkınmadaki Rolü ve Önemi: Bir Model Önerisi. Marmara Üniversitesi Öneri dergisi, 12(47), 1-14. doi:10.14783/maruoneri.v12i27581.290460 DOI: https://doi.org/10.14783/maruoneri.v12i27581.290460
FAO. (2015). Agriculture Transformation of Middle-Income Asian Economies: Diversification, Farm Size and Mechanization. ESA Working Paper No. 15-04. (D. Dawe, Dü.) Rome: Food and Agriculture Organization of The United Nations.
FAO. (2018). The Future of Food and Agriculture - Alternative Pathways to 2050. Rome: Food and Agriculture Organization of the United Nations.
Johnson, R. C., & Noguera, G. (2012). Accounting for intermediates: production sharing and trade in value added. 86, 224-236. doi:10.1016/j.jinteco.2011.10.003 DOI: https://doi.org/10.1016/j.jinteco.2011.10.003
Khan, W., Jamshed, M., & Fatima, S. (2020). Contribution of Agriculture in Economic Growth: A Case Study of West Bengal (India). Journal of Public Affairs, 20(2), 1-10. doi:10.1002/pa.2031 DOI: https://doi.org/10.1002/pa.2031
Kılavuz, E., & Erdem, İ. (2019). Dünya Tarım 4.0 Uygulamaları ve Türk Tarımının Dönüşümü. Social Sciences (NWSASOS), 14(4), 133-157. doi:10.12739/NWSA.2019.14.4.3C0189 DOI: https://doi.org/10.12739/NWSA.2019.14.4.3C0189
Kurtar, Ç., & Delal, İ. (2019). Türkiye ile Çin Tarım Ürünleri Dış Ticaretinin Değerlendirilmesi. Tarım Ekonomisi Araştırmaları Dergisi, 5(2), 108-118.
Los, B., Timmer, M. P., & Vries, G. J. (2015). How Important are Exports for Job Growth in China? A Demand Side Analysis. Journal of Comparative Economics, 43, 19-32. doi:10.1016/j.jce.2014.11.007 DOI: https://doi.org/10.1016/j.jce.2014.11.007
Macedo, A. D., & Lavopa, A. (2018). Tracing Incomes Generated By Domestic and Foreign Demand for Manufacturing. Department of Policy, Research and Staistics Working Paper 04/2018. Vienna: United Nations Industrial Development Organization.
Marconi, N., Rocha, I. L., & Magacho, G. R. (2016). Sectoral Capabilities and Productive Structure: An Input-Output Analysis of The Key Sectors of The Brazilian Economy. Brazilian Journal of Political Economy, 36(3), 470-492. doi:10.1590/0101-31572016v36n03a02 DOI: https://doi.org/10.1590/0101-31572016v36n03a02
Meliko, M. O., & Oni, S. A. (2011). Input-Output Analysis on The Contribution of Agriculture to The Economy of Limpopo Province, South Africa. African Journal of Agriculture Research, 6(29), 6303-6310. doi:10.5897/AJAR10.925
Muchdie, M., & Imansyah, M. H. (2019). Inter-Sector and Inter-Country Linkages in Indonesian Economy: World Input-Output Analysis. Jurnal Ekonomi Pembangunan: Kajian Masalah Ekonomi dan Pembangunan, 20(2), 232-245. doi:10.23917/jep.v20i2.9057 DOI: https://doi.org/10.23917/jep.v20i2.9057
Nchor, D., & Konderla, T. (2016). Economic Multipliers and Sectoral Linkeages: Ghana and The New Oil secotr. Acta Universitatis Agriculturae Et Sılviculturae Mendelianae Brunensis, 64(2), 635-642. doi:10.11118/actaun201664020635 DOI: https://doi.org/10.11118/actaun201664020635
OECD. (2021). https://www.oecd.org/.
https://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=IOTSI4_2018 adresinden alındı
Uzundumlu, A. S. (2012). Tarım Sektörünün Ülke Ekonomisindeki Yeri ve Önemi. Alınteri Zirai Bilimler Dergisi, 22(1), 34-44.
Vos, R. (2019). Agriculturei the Rural Sector, and Development. D. Nayyar içinde, Asian Transformantions: An Inquiry into the Development of Nations (s. 160-185). United Kindom: Oxford University Press. DOI: https://doi.org/10.1093/oso/9780198844938.003.0007
Wang, Y., & Wang, N. (2021). Exploring the Role of The Fisheries Sector in China's National Economy: An İnput-Output Analysis. Fisheries Research, 243, 1-8. doi:10.1016/j.fishres.2021.106055 DOI: https://doi.org/10.1016/j.fishres.2021.106055
Yasmin, T., & Bekhet, H. A. (2017). Sectoral Capabilities and Productive Structure: An Input-Output Analysis of The Key Sectors of The Malaysian Economy. International Journal of Business Management (IJBM), 2(2), 1-21.
